ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 

«ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ 21^ο ΑΙΩΝΑ»

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση είναι η εκπαίδευση που ως δυναμική διαδικασία βοηθά στην αλληλεπίδραση και συνεργασία ομάδων μαθητών από διαφορετικά έθνη και πολιτισμούς και θέτει ως βασικό σκοπό τη δημιουργία μιας κοινωνίας με τα χαρακτηριστικά της κατανόησης, της αλληλεγγύης και της αλληλοαποδοχής. Σε χώρες που παρατηρούνται έντονα μεταναστευτικά ρεύματα, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες, πρόθεση θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών των μαθητών ανεξάρτητα από εθνική ή φυλετική καταγωγή. Γι’ αυτό οι χώρες σήμερα επιβάλλεται να προβούν  σε αλλαγές στο εκπαιδευτικό τους σύστημα για να καλύψουν τις νέες ανάγκες που έχουν διαμορφωθεί, αλλά και τις δίκαιες διεκδικήσεις των κοινωνικών ομάδων.

Σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώνονται ως βασικές αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης οι εξής:

·       Οι διαφορετικοί πολισμοί έχουν ισότιμη αλληλεπίδραση

·       Όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν ίση εκπαιδευτική μεταχείριση

·       Η εκπαίδευση οφείλει να καθοδηγεί τα παιδιά στην κατανόηση, ανοχή και ειρηνική συμβίωση

Οι στόχοι, λοιπόν της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:

·       Ανάκτηση ικανοτήτων που συμβάλλουν στην εποικοδομητική συμβίωση μέσα σ ΄ ένα πολυπολιτισμικό κοινωνικό ιστό. Φέρει όχι μόνο την αποδοχή και το σεβασμό του διαφορετικού, αλλά και την αναγνώριση της πολιτισμικής ταυτότητας κάθε ομάδας μέσα από μια καθημερινή προσπάθεια διαλόγου και συνεργασίας

·       Αξιοποίηση των διάφορων πολιτισμών για να εμποδίσει το σχηματισμό στερεοτύπων και προκαταλήψεων, πραγματοποιώντας μια εκπαιδευτική διαδικασία που δίνει ουσία στα ανθρώπινα δικαιώματα

·       Εξάλειψη διακρίσεων και αποκλεισμού, λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση δε διδάσκει την ανοχή για το διαφορετικό. Δημιουργεί το πνευματικό υπόβαθρο που επιτρέπει την εκτίμηση για το διαφορετικό, ώστε να δημιουργηθούν  ανοικτές κοινωνίες, πολιτισμικά αρμονικές, που θα διακρίνονται από ισονομία και αλληλοκατανόηση. Έτσι, η διαπολιτισμική εκπαίδευση συμβάλλει στην καλλιέργεια ενός γνήσιου δημοκρατικού φρονήματος.

 

 

Ωστόσο, βασικές προϋποθέσεις για την αποτελεσματική λειτουργία του διαπολιτισμικού σχολείου είναι:

1.     Αποβολή ρατσιστικής αντιμετώπισης των αλλοδαπών εκ μέρους των εκπαιδευτικών

2.     Στάση αξιοπρέπειας προς τους μαθητές διαφορετικών πολιτιστικών καταβολών

3.     Οι αλλοδαποί μαθητές έχουν υποχρεώσεις όταν εισέρχονται στο νέο σχολικό περιβάλλον. Η ομαλή συμβίωση με Έλληνες μαθητές στον ίδιο σχολικό χώρο και η δημιουργική συνεκπαίδευση απαιτούν κάποιου είδους ανεκτικότητα προς τον πολιτισμό των Ελλήνων. Η αποδοχή των αξιών τους, των ηθικών αντιλήψεών τους, των εθίμων τους, αλλά και ο γενικότερος σεβασμός για τη χώρα που τους υποδέχτηκε δεν μπορούν να αποσιωπηθούν.

Η υλοποίηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης απαιτεί συγκεκριμένες αλλαγές που θα ήταν καλό να γίνουν στα σχολεία όπως:

·       Μετάδοση πνεύματος κοσμοπολιτισμού από τη διδασκαλική κοινότητα στα πλαίσια της διαπολιτισμικής αγωγής στο χώρο του σχολείου

·       Το διαπολιτισμικό σχολείο δεν πρέπει να περιορίζεται στα δεσμευτικά όρια της μετάδοσης στείρων τεχνοκρατικών γνώσεων, αλλά να καλλιεργεί κλίμα διαλόγου και ελεύθερης διατύπωσης απόψεων, ώστε οι μαθητές να αναπτύσσουν ανοχή και σεβασμό για τις απόψεις των άλλων που διαφέρουν από τις δικές τους

·       Οι εκπαιδευτικοί με τη σειρά τους επωμίζονται το χρέος και την ευθύνη να διαμορφώσουν πολίτες που δε θα είναι δέσμιοι παρωχημένων αντιλήψεων και προσεγγίσεων. Αυτό θα το πετύχουν εάν έχουν ευκρινείς και σαφείς δημοκρατικές στάσεις και αξίες, ικανότητες θέασης και διαχείρισης των πραγμάτων από διάφορες πλευρές, χειριζόμενοι με ευχέρεια τα θέματα που αφορούν τη διαφορετικότητα, αλλά και τα όποια προβλήματα προκύπτουν από τη συνύπαρξη και αλληλεπίδραση μεταξύ των εθνοπολιτισμικών ομάδων. Προς αυτή την κατεύθυνση η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων θα είχε πολλαπλά οφέλη.

Κλείνοντας αυτή την περιεκτική προσέγγιση του σύγχρονου διαπολιτισμικού σχολείου, ευχής έργο θα ήταν να δοθεί εφεξής η δέουσα βαρύτητα σε μια εναλλακτική προσέγγιση της εκπαίδευσης που θα κάλυπτε όλες τις σύγχρονες, τρέχουσες ανάγκες των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Η ισότιμη πρόσβαση όλων των παιδιών στην εκπαίδευση αποτελεί θεμελιώδες και αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. «Το να αρνείσαι σε κάποιον τα ανθρώπινα δικαιώματα σημαίνει πως αμφισβητείς την ίδια την ανθρώπινη φύση του.» (Νέλσον Μαντέλα)

ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ ΦΕΝΙΑ ΠΕ02