ΚΕΙΜΕΝΟ
Πώς μπορούμε να
ζήσουμε ειρηνικά σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία
Η κοινωνία μας
ύστερα από τις τεράστιες αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε όλους τους τομείς της
ατομικής, συλλογικής και κοινωνικής δραστηριότητας έχει γίνει ιδιαίτερα
πολυποίκιλη. Όχι άδικα γίνεται συχνά λόγος για μια πολυφυλετική και
πολυπολιτισμική κοινωνία, στην οποία η ομαλή και αρμονική συμβίωση όλων των
μελών είναι κάθε άλλο παρά αυτονόητη. Παλιές και νέες προκαταλήψεις,
αναπαραγωγή στερεοτύπων, ακόμα και ρατσιστικές συμπεριφορές σε βάρος
μειονοτικών ομάδων επιβιώνουν και αναβιώνουν.
Σήμερα υπάρχει μια
ασάφεια ως προς την κατανόηση της σημασίας των εννοιών της προκατάληψης, των
στερεοτύπων και του ρατσισμού. Η προκατάληψη σχετίζεται με στάσεις και γνώμες
για άτομα που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη θρησκεία, φυλή, εθνικότητα ή άλλη
πληθυσμιακή ομάδα. Η προκατάληψη αυτή περιέχει δυνατά συναισθήματα που είναι
δύσκολο ν’ αλλάξουν. Τα στερεότυπα είναι απλοϊκές γενικεύσεις για μια ομάδα
ανθρώπων. Όταν ενεργούμε με βάση προκαταλήψεις και στερεότυπα, τότε φτάνουμε
στον ρατσισμό.
Το ουσιώδες,
λοιπόν, ερώτημα που τίθεται είναι τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί,
συνεργατικά, με αλληλοσεβασμό και κατανόηση, για να προλαμβάνουμε τέτοιου
είδους συμπεριφορές, οι οποίες, σε ακραίες περιπτώσεις, είναι δυνατό να έχουν
ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για την κοινωνία και για τα άτομα. Αρχικά,
οφείλουμε να εκπαιδεύουμε τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας στην
αυτοπειθαρχία, στον αυτοέλεγχο και στον αυτοσεβασμό. Τα παιδιά μιμητικά
αναπαράγουν πολλές φορές τις συμπεριφορές μας. Αυτή η διαδικασία απαιτεί να
είμαστε υγιή και θετικά πρότυπα γι’ αυτά. Έπειτα, αποδεχόμαστε τα παιδιά μας ως
ξεχωριστά και μοναδικά και επαινούμε τις προσπάθειές τους. Η καταπίεση άλλων
συχνά κάνει μερικούς να αισθάνονται πιο σημαντικοί και ισχυροί. Τα παιδιά που
νιώθουν καλά με τον εαυτό τους έχουν μικρότερες πιθανότητες να αποκτήσουν
προκαταλήψεις.
Επίσης, τα
διδάσκουμε - γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές - να είναι ευαίσθητα στα αισθήματα των
άλλων και τα βοηθούμε να αποκτήσουν ενσυναίσθηση1 . Εξηγούμε την αδικία που
υφίσταται κάποιος, ο οποίος υπόκειται σε οποιαδήποτε μορφή προκατάληψης ή
ρατσισμού. Ενισχύουμε με τη στάση μας τον σεβασμό και την ανοχή στις διαφορές,
προσφέροντας ευκαιρίες για αλληλεπίδραση με άτομα διαφόρων φυλών, εθνικοτήτων
και θρησκευτικών απόψεων (για παράδειγμα, συμμετοχή σε αθλητικές ομάδες,
διαθεματικές και διεπιστημονικές δραστηριότητες παντός είδους, καλλιτεχνικές
ενασχολήσεις, συναυλίες κ.ά.). Ενθαρρύνουμε τα παιδιά και τα μαθαίνουμε να
επεμβαίνουν θετικά με τη στάση τους και τα λόγια τους, όταν συναντούν ή
παρατηρούν πράξεις ή στάσεις ρατσιστικές.
Τέλος, είναι
επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουν τα παιδιά ότι μπορούν να βοηθήσουν στην
καταπολέμηση του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων υιοθετώντας στάση
σύμπνοιας και αλληλοσεβασμού. Αυτή η στάση παράλληλα θα οδηγήσει στη
μακροχρόνια αρμονική σύμπλευση και στον δημιουργικό συγχρωτισμό ατόμων και
ομάδων των πολυφυλετικών κοινωνιών μας.
Σ. Σκλείδα, εφ. Ο Τύπος, 4.12.2013 (διασκευή)
1 ενσυναίσθηση : Η
ικανότητα να μπούμε στη θέση του άλλου, να ταυτιστούμε συναισθηματικά μαζί του,
χωρίς να χάσουμε την ακεραιότητά μας
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο (80 - 100 λέξεις).
(μονάδες 15)
Β1. Με ποιους τρόπους πρέπει, σύμφωνα με την αρθρογράφο, να
ενθαρρύνουμε τα παιδιά προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης ρατσιστικών
συμπεριφορών; (60 – 80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Β2α. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στη δεύτερη (Σήμερα
… ρατσισμό) και την τρίτη παράγραφο (Το …προκαταλήψεις) του κειμένου;
(μονάδες 2)
Β2β. Να αναφέρετε τη σχέση συνοχής που επιτυγχάνεται.
(μονάδες 3)
Β3.α. «Τα παιδιά που
νιώθουν καλά με τον εαυτό τους έχουν μικρότερες πιθανότητες να αποκτήσουν
προκαταλήψεις». Στην παραπάνω περίοδο να εντοπίσετε την αναφορική πρόταση.
(μονάδες 2)
Β3β. Να γράψετε αν αυτή είναι προσδιοριστική ή
παραθετική/προσθετική και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
(μονάδες 3)
Β4. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της δεύτερης παραγράφου
(Σήμερα …ρατσισμό.) του κειμένου;
(μονάδες 5)
Β5. α. «…Παλιές και νέες προκαταλήψεις, αναπαραγωγή
στερεοτύπων, ακόμα και ρατσιστικές συμπεριφορές σε βάρος μειονοτικών ομάδων
επιβιώνουν και αναβιώνουν. …»: Να δηλώσετε αν η χρήση της γλώσσας στην παραπάνω
φράση είναι κυριολεκτική/δηλωτική ή μεταφορική/συνυποδηλωτική.
(μονάδες 3)
β. Να γράψετε δύο προτάσεις με τη λέξη βάρος. Στην πρώτη
χρησιμοποιήστε τη λέξη κυριολεκτικά και στη δεύτερη μεταφορικά.
(μονάδες 2)
Γ. Σε μια εκδήλωση που διεξάγεται στο πολιτιστικό κέντρο του
δήμου σας με θέμα: « Ο ρατσισμός στη σύγχρονη εποχή: προβληματισμοί – αντιμετώπιση»,
αναλαμβάνετε, ως Πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας του σχολείου σας, να εκφωνήσετε
μια ομιλία στην οποία παρουσιάζετε τους παράγοντες που εκτρέφουν φαινόμενα
ρατσιστικής συμπεριφοράς στη σύγχρονη εποχή. Να επισημάνετε, τέλος, πώς το σχολείο
μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη τέτοιων συμπεριφορών και στην καλλιέργεια κλίματος σεβασμού
και ανεκτικότητας απέναντι στο διαφορετικό.
(μονάδες 50)
ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ ΦΕΝΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου