Επαναληπτικό διαγώνισμα στην ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: «Εθνικές γαίες», «Τανζιμάτ», «Φεντερασιόν».

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιο σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη :

1. Τα λατομεία και η παραγωγή οικοδομικών υλικών εξυπηρετούσαν κυρίως τις εσωτερικές ανάγκες του κράτους.

2.  Το κράτος προσπάθησε μέσω της εκχώρησης οικονομικών ανταλλαγμάτων στους ιδιώτες να ξεπεράσει τις δυσκολίες κατασκευής δημοσίων έργων.

3. Η οικονομική αντίληψη του Βενιζέλου έθετε ως προϋπόθεση ανάπτυξης του κράτους την προσήλωση στη Μεγάλη Ιδέα.

4. Η μεγάλη ιδιοκτησία άρχισε να απασχολεί το ελληνικό κράτος μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας.

5. Το κεφάλαιο που έφεραν οι Έλληνες της διασποράς στην Ελλάδα ήταν μια σταθερή βάση για ανάπτυξη.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β1

Ποιες ήταν οι διαδικασίες για την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας και ποια η δραστηριότητά της στα πρώτα στάδια της λειτουργίας της;

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β2

Σε ποιες κοινωνικές ομάδες στηρίχθηκε ο Βενιζέλος κατά την προσπάθεια υλοποίησης των επιλογών του σχετικά με την ανάπτυξη του κράτους;

Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τους  στόχους και τα αποτελέσματα του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1898.

«Αποτέλεσμα του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 υπήρξε και η επιβολή στην Ελλάδα Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου ... Η Ελληνική κυβέρνηση μετά την ήττα, τον Ιούλιο του 1897, κατέβαλε ύστατες προσπάθειες να συμβιβαστεί με τους δανειστές και να αποτρέψει τον έλεγχο. Πρώτα ο διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας Στ. Στρέιτ και στη συνέχεια ο Ανδρ. Συγγρός ανέλαβαν τις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των ομολογιούχων, αλλά χωρίς επιτυχία ... Η επίσημη ονομασία του οργανισμού, που ουσιαστικά ανέλαβε τη διαχείριση της Ελληνικής οικονομίας ήταν αρχικά Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου. Ο όρος αυτός αντικαταστάθηκε ύστερα από ένα χρόνο με τον όρο Διεθνής Οικονομική Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.) αλλά στη συνείδηση όλων και στην ιστορία έμεινε η λέξη Έλεγχος, γιατί αυτό ήταν στην πραγματικότητα ... Ο οικονομικός έλεγχος που επιβλήθηκε στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα βαρύς, αλλά αποβλέποντας πάντα στο συμφέρον των ομολογιούχων, είχε και ορισμένες ευνοϊκές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Ο νόμος ΒΦΙΘ΄ (σημ.: σχετικός νόμος που ψηφίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση στις 21 Φεβρουαρίου 1898 και αφορά στην ίδρυση του Δ.Ο.Ε.) περιείχε διατάξεις που περιόριζαν την αναγκαστική κυκλοφορία και έτσι βοηθούσαν τη νομισματική σταθερότητα και τη βελτίωση της εσωτερικής αξίας της δραχμής. Επίσης με τον έλεγχο εμπεδώθηκε η ελληνική πίστη, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα συνάψεως νέων δανείων, που τα χρειάστηκε η Ελλάδα στα χρόνια που ακολούθησαν». Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. ΙΔ΄, σσ. 164-165

Μονάδες 25

ΘΕΜΑ Δ1
Με βάση το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις

α. να παρουσιάστε το περιεχόμενο της Μεγάλης Ιδέας

β. Να δείξτε τις διαφορετικές απόψεις που υπήρχαν στην Ελλάδα από το 1848 και μετά σχετικά με τη Μεγάλη Ιδέα και την υλοποίηση (εφαρμογή ) της.

ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

«Το 1848 πλέον ο χαρακτήρας των κομμάτων καθοριζόταν από μια διευρυνόμενη διάσταση πάνω στο ζήτημα της Μεγάλης Ιδέας. Το ένα στρατόπεδο ήταν υπέρ της φιλικής συνύπαρξης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, της διοικητικής εδραίωσης του ελληνικού κράτους και της εσωτερικής ανάπτυξης των πλουτοπαραγωγικών πηγών, στοιχείων τα οποία θεωρούσε ασφαλείς προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας στο μέλλον. Κατά τη γνώμη τους, οι σποραδικές προσπάθειες για υποκίνηση εξεγέρσεων στην Τουρκία προκαλούσαν απλώς την εχθρότητα της οθωμανικής κυβέρνησης, συνεπάγονταν σκληρά αντίποινα για τους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και κρατούσαν την Ελλάδα σε αναταραχή. Το άλλο στρατόπεδο πίστευε ότι η μικρή εδαφική έκταση της Ελλάδας ήταν η αιτία της διοικητικής ανεπάρκειας και της μη βιωσιμότητας της οικονομίας. Συνηγορούσε για τη χρησιμοποίηση όλων των πόρων για τη συγκαλυμμένη υποστήριξη ένοπλων εξεγέρσεων, όπου και όποτε ήταν δυνατό. Με λίγα λόγια, επιθυμούσε να εκπληρώσει την εθνική αποστολή και ταυτόχρονα να επιλύσει τα εσωτερικά προβλήματα. Το να διατηρήσει κανείς φιλικές σχέσεις με την Τουρκία ήταν αδύνατο, έλεγαν, και το να περιμένει μια σαφώς ευνοϊκή διεθνή κατάσταση για να επιτεθεί εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν τόσο ηττοπαθές όσο θα ήταν το 1821»

John. Α. Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833- 1843), ΜΙΕΤ, Αθήνα 1997, σ. 632-633.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄

Ο όρος Μεγάλη Ιδέα αποδίδεται στον Ιωάννη Κωλέττη, ο οποίος σε αγόρευσή του το 1844 στις εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης, αναφέρθηκε στους αυτόχθονες και ετερόχθονες Έλληνες – Έλληνες που ζούσαν στην επικράτεια του τότε ελληνικού κράτους, και Έλληνες της υπόλοιπης τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, των ελληνικών νησιών, της Κωνσταντινούπολης και της Μικράς Ασίας
Στην αγόρευσή του κατά τη διάρκεια της Α΄ Εθνοσυνέλευσης τον Ιανουάριο του 1844 ο Κωλέττης, μεταξύ άλλων, είπε: «Το Βασίλειο της Ελλάδος δεν είναι η Ελλάς. Αποτελεί έν μέρος μόνον, το πλέον μικρόν και το πλέον πτωχό της Ελλάδος... Υπάρχουν δύο μεγάλα κέντρα του Ελληνισμού. Αι Αθήναι είναι η πρωτεύουσα του Βασιλείου. Η Κωνσταντινούπολις είναι η μεγάλη πρωτεύουσα, η Πόλις, το όνειρο και η ελπίς όλων των Ελλήνων».
Στη αγόρευσή του ο Κωλέττης δεν χρησιμοποίησε τον όρο «Μεγάλη Ιδέα», αλλά παρεμφερείς εκφράσεις. Οπωσδήποτε, η ερμηνεία της αγόρευσής του έδωσε υπόσταση στην έννοια της Μεγάλης Ιδέας, που όλοι αναζητούσαν για να εκφράσουν τα οράματά τους για μια Μεγάλη Ελλάδα.
Η έννοια της Μεγάλης Ιδέας ήταν ουσιαστικά η επιδίωξη της εθνικής ένωσης του υπόδουλου Ελληνισμού και η ανάκτηση των χαμένων εδαφών, χωρίς όμως να προσδιορίζει γεωγραφικά τις διαφιλονικούμενες περιοχές της τουρκικής κυριαρχίας και υπήρξε το ισχυρότερο ιδεολόγημα στην Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας. Η λαϊκή αποδοχή κατέστησε τον νεφελώδη αυτό όρο κύριο άξονα και καθοδηγητική δύναμη της ελληνικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής, που προβλήθηκε κατά καιρούς από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα μέχρι το 1922. Σε γενικές γραμμές η Μεγάλη Ιδέα απέβλεπε στην απελευθέρωση όλων των Ελλήνων που βρίσκονταν υπό την τουρκική κυριαρχία και την ενσωμάτωσή τους σε ένα έθνος-κράτος, γιγαντώνοντας έτσι τα όνειρα του ελληνικού λαού.

Μονάδες 25

ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ ΦΕΝΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ