ΚΕΙΜΕΝΟ Ι (ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ)

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ…Του Francesco Vitali 

1. Διανύουμε, την μοναξιά της εποχής. Μία επιδημία ίσως και μεγαλύτερη από την Πανδημία που διατρέχουμε. Διότι, η πανδημία αυτή, καλώς ή κακώς είναι περαστική. Κάποια στιγμή θα ξεπεραστεί με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Αργά ή γρήγορα, Θα βγει κάποιο εμβόλιο, θα βρεθεί κάποια θεραπεία. Τουλάχιστον προσπαθώ να σκέφτομαι θετικά.

2. Όμως η μοναξιά δεν είναι κάτι περαστικό. Είναι ίσως μία νόσος, που επεκτείνεται καθημερινά και θεριεύει. Τα θύματα της δεν έχουν ηλικία, χρώμα, ή φυλή. Η μοναξιά δεν αντιστοιχεί σε έναν συγκεκριμένο ορισμό. Δεν έχει συγκεκριμένη ταυτότητα και δεν έχει μόνο μία πλευρά ή μία εκδοχή. Είναι πολυδιάστατη. Είναι μία μάστιγα που κρατάει χρόνια και κάθε χρόνο γίνεται και πιο δυνατή και πιο αξεπέραστη. Ζούμε πλέον την εποχή της μοναξιάς.

3. Περπατώντας στους δρόμους των μεγαλουπόλεων και προσπερνώντας τον διαβάτη της αντίθετης κατεύθυνσης από τον δρόμο μας, αποτρέπουμε να τον κοιτάξουμε στα μάτια. Σκύβουμε ελαφρά το κεφάλι κοιτώντας τα πόδια μας, ή γυρίζουμε προς το πλάι, ή τάχα μου δήθεν, πιάνουμε τα τηλέφωνά προσποιούμενοι ότι μιλάμε στο τηλέφωνο, ή ότι διαβάζουμε κάποιο σημαντικό μήνυμα. Και όλα αυτά για να μην χρειαστεί να έρθουμε αντιμέτωποι με την αμηχανία μας να αναγνωρίσουμε τον άλλον, ή να του χαμογελάσουμε. Ακόμα και μια ματιά, μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα, αμήχανα και ίσως υποσυνείδητα ένοχοι που τους αγνοήσαμε. Παρατηρήστε το. Αν τυχόν έχετε μια κλεφτή ματιά, μια τυχαία επαφή με τα μάτια με έναν άγνωστο, αλλάζεται αμέσως ύφος και κοιτάζετε μακριά. Και το τραγικό είναι ότι το ίδιο το κάνουν επίσης και οι άλλοι. Και οι δυο νιώσανε τρομερά άβολα από αυτή τη σύντομη, ακούσια, πεταχτή ματιά, με τον φόβο της αναγνώρισης του άλλου ατόμου.

4. Στις περισσότερες δυτικές χώρες σήμερα, οι περιστασιακές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ξένων είναι κάτι που «πρέπει» να αποφεύγεται με κάθε κόστος. Φοβόμαστε ποιος θα κάτσει δίπλα μας, ποιος θα μας κοιτάξει, γιατί θα μας κοιτάξει, ποιος θα μας μιλήσει, γιατί θα μας μιλήσει. Τι έχει να κερδίσει από εμάς, ποιος είναι ο απώτερος σκοπός κάποιου για να μας πει «καλημέρα». Ακόμα κι αν πρέπει να ρίξουμε τον βλέμμα προς μία γενική κατεύθυνση κάποιου, κοιτάζουμε ευθεία το πέρασμά του, φροντίζοντας να μην το κοιτάξουμε στα μάτια, αλλά κλεφτά με την πλάγια ματιά τον εξετάζουμε σαν να είναι αέρας, σαν να περνάει ένα αόρατο νοητό scanner.

5. Θα περίμενε κανείς πως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, θα ερχόμασταν πιο κοντά με τους άλλους ανθρώπους. Θα μπορούσαμε να μικρύνουμε τα κοινωνικά πλαίσια, να εξαλείψουμε τις αποστάσεις. Να γίνουμε ένα ολάκερη η ανθρωπότητα. Κλείσανε εργοστάσια, το αυτοκίνητο αντικατέστησε τις συγκοινωνίες, τα αεροπλάνα αντικατέστησαν τα πλοία, το Facetime το τηλέφωνο, το YouTube την ραδιοτηλεόραση, το Netflix τα σινεμά, τα fast foods τα εστιατόρια και πάει λέγοντας. Όλες όμως αυτές οι αλλαγές από μόνες τους δεν εξηγούν την κοινωνική μας κατάρρευση. Θα έλεγε κανείς πως αυτές οι δομικές αλλαγές ακολουθούνται από μία ιδεολογία η οποία χειροκροτεί την κοινωνική μας απομόνωση, καλλιεργεί την μοναξιά μας. Επιβάλει την απόσταση. Σμιλεύει τον κάθε έναν από εμάς να γίνεται όλο και πιο μοναχικός, όλο και πιο μόνος.

6. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης φαίνεται πως δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν τους χρήστες, να συνδεθούν πιο αποτελεσματικά με τους φίλους, τους συγγενείς, τον κοινωνικό μας περίγυρο, δημιουργήθηκαν για να μας παρέχουν πηγές σύνδεσης, ομάδες υποστήριξης και για να ενισχύσουν τις σχέσεις των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, αλλά η ειρωνεία είναι πως μοιάζουν να έχουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα σε πολλούς.

7. Κάθε χρόνος που περνάει, γινόμαστε πιο ανταγωνιστικοί μεταξύ μας, πιο ατομιστές, υπηρέτες μίας «θρησκείας» που στηρίζεται σε μια μυθολογία με ήρωες το «εγώ», το «μόνος», το «είμαι», το «κανένας άλλος». Το κέρδος, η κατανάλωση, είναι ο απώτερος σκοπός της ζωής μας. Ξεριζώσαμε από τα βάθη την ψυχής μας την αγάπη, τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο, την αλληλεγγύη, την συμπόνια και το φιλότιμο. Τα καταφέραμε. Μείναμε ΜΟΝΟΙ. Μείναμε «εγώ και ο εαυτός μου». 

8. Πολλές φορές μπορεί να αισθανθείς ότι η μοναξιά σε κρατάει αιχμάλωτο, αλυσοδεμένο, σε παρασύρει, και σε ρουφάει σαν μία δίνη από την οποία δεν μπορείς να σωθείς. Ένας βάλτος που σε βαλτώνει μία κινούμενη άμμος, που σε τραβάει πεισματικά χωρίς να έχεις περιθώρια σωτηρίας. Την έχω νιώσει και ξέρω πως μπορεί τα συναισθήματα να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αλλά όταν πραγματικά την βιώνεις εκείνη ακριβώς την στιγμή είναι ότι χειρότερο σου έχει συμβεί. Νιώθεις πως δεν υπάρχει κανείς. Είσαι προφανώς ανάμεσα σε χιλιάδες κόσμου, αλλά εσύ παραμένει μόνος και αβοήθητος. Δεν βρίσκεις κανέναν να σε καταλαβαίνει, να σε στηρίξει, να σου δώσει το χέρι να ξανασηκωθείς πιο δυνατός. Σαν να βρίσκεσαι σε μία πόλη που κανείς δεν μιλάει την γλώσσα σου, κανένας δεν σε βλέπει, απλά σε προσπερνούν σαν να είσαι αόρατος. Κανείς δεν σε ακούει έστω και αν φωνάζεις με όλη σου την ψυχή. 

10. Εάν ρωτούσαμε κάθε άτομο στον πλανήτη τι θέλει περισσότερο από τη ζωή του, φαντάζομαι ότι μια μεγάλη πλειοψηφία θα έλεγε ότι θέλουν να είναι ευτυχισμένοι περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Πιστεύω ωστόσο πως οι περισσότεροι δεν θα θέλανε να είναι μόνοι. Γιατί η μοναξιά δεν παλεύεται με τίποτε. Είναι βαρύ το συναίσθημα της μοναξιάς.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙ (ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΟ)


ΚΕΙΜΕΝΟ ΙΙΙ (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ)