ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ  ΕΚΘΕΣΗ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ – ΝΕΟΙ)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Θα μπορούσε να ειπωθεί  - με αρκετή δόση ιστορικής αυθαιρεσίας , είναι αλήθεια – ότι ο Θουκυδίδης υπήρξε ο πρώτος δημοσιογράφος της Ιστορίας, διότι κατέγραψε γεγονότα απογυμνωμένα από τα μυθολογικά τους στοιχεία, σε μια γλώσσα λαϊκή και κατανοητή από όλους.  Το «δημοσιογραφικό» στοιχείο των κειμένων του Θουκυδίδη εντοπίζεται στην ενδελεχή επεξεργασία της «είδησης» ως κεντρομόλου στοιχείου των ακριβόλογων περιγραφών του.

Στους 26 αιώνες που μεσολάβησαν από τότε η είδηση πλέον μεταδίδεται σε κλάσματα του δευτερολέπτου και τα περιθώρια για ταυτόχρονη ανάλυσή της ολοένα στενεύουν. Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αναζητούν νέες διεξόδους μπροστά στις αυξημένες απαιτήσεις ενός νέου είδους κοινού, που απαιτεί γρήγορη, έγκυρη, σαφή και κυρίως «έξυπνη» ενημέρωση. Μπορεί άραγε ο Διαδίκτυο – αν και βρίσκεται ακόμη στην εφηβική ηλικία – να εκφράσει το εξελισσόμενο αυτό αίτημα; Τι είναι τελικά αυτό που διαφοροποιεί σήμερα τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης από τα παραδοσιακά;

Το πρώτο στοιχείο είναι το κοινό τους. Γνωρίζουμε, λίγο ως πολύ, το target group των εφημερίδων, της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου : το σύνολο του πληθυσμού στο χώρο εμβέλειάς τους, ο οποίος κατά κύριο λόγο περιορίζεται εντός εθνικών συνόρων. Στην περίπτωση των διαδικτυακών μέσων τα πράγματα είναι διαφορετικά : καταναλωτές του προϊόντος είναι αναγκαστικά όσοι διαθέτουν την τεχνική δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτό. Δεύτερο στοιχείο διαφοροποίησης είναι το προφίλ του μέσου «αναγνώστη». Το προφίλ του αναγνώστη εφημερίδας διαφοροποιείται σε πολλά σημεία από αυτό του ακροατή του ραδιοφώνου και του τηλεθεατή, αλλά στη σκληρή ουσία του πράγματος υπάρχει ένα ενοποιητικό χαρακτηριστικό : η μαζικότητα. Και τα τρία παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης απευθύνονται σε όλους. Από τη νοικοκυρά, τον οδηγό ταξί, το δημόσιο υπάλληλο ως τον πανεπιστημιακό λειτουργό, το φοιτητή και το συνταξιούχο. Όλοι είναι δυνάμει «πελάτες». Στο Διαδίκτυο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης απευθύνονται  - ακόμη – σε μια «ελίτ» πολιτών. Πρόκειται για ανθρώπους 20 – 40 ετών, μέσου ως ανώτερου βιοτικού επιπέδου, συνήθως μορφωμένους και πολύγλωσσους. Για το λόγο αυτό το κοινό των διαδικτυακών μέσων είναι πιο απαιτητικό και ενημερωμένο.

Οι διαφορές όμως γίνονται σαφέστερες σε ό,τι αφορά την αμεσότητα και τη διεισδυτικότητα της είδησης.  Ο Τύπος – είναι σαφές – ενημερώνει για τα γεγονότα με μια καθυστέρηση τουλάχιστον έξι ωρών, δίνοντας όμως τη δυνατότητα στον αναγνώστη να εμβαθύνει στην είδηση, προσφέροντας την ανάλυσή της σε έναν πεπερασμένο χώρο χαρτιού. Το ραδιόφωνο είναι ευέλικτο και ενημερώνει άμεσα για  γεγονότα που μόλις συνέβησαν, χωρίς όμως να έχει τη δυνατότητα να τα συνδέσει με τα προηγούμενα που οδήγησαν σε αυτά και χωρίς να δίνει στον ακροατή μια σφαιρική εικόνα της κατάστασης, όπως θα έκανε μια εφημερίδα. Η δε τηλεόραση είναι άμεση όσο και το ραδιόφωνο αλλά παραμένει δέσμια της εικόνας, δηλαδή του εντυπωσιασμού: γεγονότα με καλή εικόνα γίνονται βασικές και ουσιαστικές ειδήσεις. Ειδήσεις χωρίς εικόνα «θάβονται» σε μερικά δευτερόλεπτα στο τέλος των δελτίων.

Το internet είναι το μοναδικό μέσο που λειτουργεί με όλα τα πλεονεκτήματα των υπολοίπων και με τα επιπλέον που του δίνουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του. Ο αναγνώστης ενημερώνεται άμεσα – μέσα σε ελάχιστα λεπτά – για την είδηση που αυτός επιθυμεί, πληροφορείται για προηγούμενα γεγονότα, έχει στη διάθεσή του απεριόριστο οπτικοακουστικό υλικό, αναλύσεις από άπειρες πηγές, αρθρογραφία και, κυρίως, όλα αυτά παραμένουν στη διάθεσή του θεωρητικά για πάντα, αποθηκευμένα κάπου στο Διαδίκτυο.

Τέταρτη ειδοποιός διαφορά του ιντερνετικού μέσου ενημέρωσης από τα παραδοσιακά είναι ότι τεχνικά είναι δυνατή η  μέτρηση της αναγνωσιμότητας συγκεκριμένων ειδήσεων. Αυτό είναι αδύνατον να το γνωρίζουμε στην έντυπη δημοσιογραφία. Κανένας, για παράδειγμα, δε θα μάθει ποτέ πόσοι άνθρωποι διάβασαν αυτές ακριβώς τις γραμμές την ημέρα της δημοσίευσης  του σχετικού άρθρου στο «Βήμα». Κανένας δεν μπορεί να μετρήσει αν οι δηλώσεις του Ροκόφυλλου, οι οποίες αιτιολογούσαν την επίσκεψή του στη συνάντηση της  Minoan Lines, είχαν μεγαλύτερη ακροαματικότητα από την είδηση περί ανάληψης της υπεράσπισης της εταιρείας από βουλευτή μεγάλου κόμματος, όπως μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο του Alpha. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πόσοι ακριβώς τηλεθεατές είδαν τον πρωθυπουργό να μιλάει για το Γιουγκοσλαβικό στην κεντρική επιτροπή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ή πόσοι τον είδαν να εκτοξεύει  τα βέλη του κατά των εσωκομματικών αντιπάλων του στο  Mega. 

Στον ιντερνετικό Τύπο όμως όλα αυτά είναι μετρήσιμα. Γνωρίζουμε με ακρίβεια ότι στις 20 Σεπτεμβρίου, τη στιγμή που το news.in.gr.  έδινε on line την είδηση περί ανακοίνωσης των βάσεων εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, 27.969 αναγνώστες γίνονταν συνειδητοί δέκτες καθώς έκαναν «κλικ» πάνω στον τίτλο του σχετικού άρθρου. Οκτώ ημέρες αργότερα, όταν ο Κώστας Κεντέρης έκανε ακόμη το γύρο του θριάμβου στο στάδιο του Σίδνεϊ, 15.167 «αναγνώστες» επέλεγαν τη συγκεκριμένη είδηση για να ενημερωθούν από το news.in.gr.

                                                            Ηλίας Βεργίτσης, εφημ. Το Βήμα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

 

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε σε μια παράγραφο 90 – 110 λέξεων. (15 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β1. Να εξηγήσετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων γιατί το κοινό των εφημερίδων, του Τύπου και της Τηλεόρασης διαφέρει από το κοινό του Διαδικτύου, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της σύγκρισης  - αντίθεσης. (10 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β2. Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη και τον τρόπο ανάπτυξης της τελευταίας παραγράφου του κειμένου.( 05 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β3. Τι εξυπηρετεί η χρήση των ερωτημάτων στο τέλος της δεύτερης παραγράφου του κειμένου;(03 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β4. Κανένας, για παράδειγμα, δε θα μάθει ποτέ πόσοι άνθρωποι διάβασαν αυτές ακριβώς τις γραμμές την ημέρα της δημοσίευσης  του σχετικού άρθρου στο «Βήμα». Ποιο είδος σύνταξης χρησιμοποιείται στο απόσπασμα και γιατί; Να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της. (02 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β5. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου : κατανοητή, ενδελεχή, εξελισσόμενο, περιορίζεται, χαρακτηριστικό.(05 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Β6. Να δώσετε από ένα αντώνυμο για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: παραδοσιακά, καθυστέρηση, ευέλικτο, πλεονεκτήματα, υπεράσπισης. (05 ΜΟΝΑΔΕΣ)

 

Γ. Πολλοί είναι οι επικριτές του διαδικτύου  σχετικά με το ρόλο του στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών. Υπάρχουν, όμως και αρκετοί, που χωρίς να παραβλέπουν τους κινδύνους, υποστηρίζουν πως το σύγχρονο αυτό μέσο μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο όργανο αγωγής των νέων. Εσείς, σε άρθρο 500 περίπου λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας, καλείστε να αποδείξετε με επιχειρήματα και τις δύο αυτές θέσεις. (50 ΜΟΝΑΔΕΣ)

                           

ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ ΦΕΝΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ